De huid in verschillende levensfasen

1. Geboorte

Baby's worden geboren met een witte vette laag op de huid: de vernix caseosa. Vernix bestaat uit water, talg, huidcellen en uitgevallen haartjes. Vernix heeft antibacteriële eigenschappen en beschermt de huid tegen uitdroging, zorgt voor betere passage door het geboortekanaal en voor een betere overgang van omgevingstemperatuur (37 graden in de baarmoeder en 21 – 23 graden bij de geboorte).

Bij de geboorte werkt de barrièrefunctie meteen goed (met uitzondering van premature baby’s). De zweetklieren bij pasgeborenen zijn echter nog niet voldoende ontwikkeld, daarom mogen baby’s niet aan te hoge temperaturen worden blootgesteld. De talgproductie daarentegen is zeer hoog, onder invloed van hormonen van de moeder. Na vier weken zal de talgproductie dalen en weer actief worden tijdens de puberteit.

Huidafwijkingen die zich kunnen voordoen in de neonatale fase:

• Door afkoelingen van de huid en verschil in omgevingstemperatuur ontstaan na de geboorte een blauwpaarse netvormige- of marmerpatroon op de huid. Dit heet ‘‘cutis marmorata’’ en zal na enkele weken volledig weg getrokken zijn.
• Vele pasgeborene hebben rode vlekken die na 48 uur vanzelf weer verdwijnen. Na enkele weken kan ‘‘erythema neoanatorum’’ ontstaan, zoals op de foto. Rode verkleuringen gaan dan gepaard met groepjes witgele puskopjes (mini puistjes).Blauwe verkleuring van handen, voeten, neus en oren door slechte doorbloeding, genaamd ‘‘acrocyanose’’, ontstaat meestal in de eerste 48 uur na de geboorte en vermindert daarna vanzelf.
• Na 72 uur begint de van nature aanwezige vernix (witte, vettige laag opde huid) in te drogen. Dit is het moment om extra ondersteunende babycrème of babyolie te gaan gebruiken.
• Kleurverandering van de huid door onderontwikkeling van het zenuwstelsel waardoor de bloedvaatjes niet goed gereguleerd worden. Deze ‘‘harlekijnkleurverandering’’ is felrood en laat een duidelijke scheidingslijn zien.
• Talgklierhyperplasieën (vergroting van de talgklieruitgang) en ‘‘milia’’ (ophoping van een talgpropje onder de huid) zijn veel voorkomende talgklieraandoeningen bij zowel baby’s als volwassen. Talgklierhyperplasieën zijn het gevolg van (overmatige) afscheiding van talg en verdwijnt bij baby’s vanzelf.
• Bij de donkere huidtypen is de ‘‘mongolenvlek’’ een veelvoorkomende pigmentstoornis en snel na de geboorte zichtbaar. Deze blauwige vlek is vaak gelokaliseerd op de rug en verdwijnt vanzelf.

De huid van kinderen ondergaat na de neonatale fase weinig verandering tot aan de puberteit.

2. Puberteit

In de puberteit vindt een snelle groei plaats en worden de secundaire geslachtskenmerken ontwikkeld. Bij 95% van de jongens begint de puberteit op een leeftijd tussen de 10 en 14 jaar. Bij meisjes gemiddeld anderhalf jaar eerder. Door stimulatie van de zweetklieren ontstaat de typische lichaamsgeur. Onder invloed van hormonen worden talgklieren actiever, de talgproductie hoger en de huid dikker. Dit zorgt voor vetter haar en een vettere huid.

De veranderingen van de huid in de puberteit kunnen de volgende huidafwijkingen veroorzaken:

• Door de verhoogde talgproductie vullen de poriën zich (bijvoorbeeld op de neus). Door een proces - dat oxidatie heet - kleurt het talg van witgeel naar zwart. Deze verstopte talgklieren zien eruit als zwarte puntjes. Ook wel zwarte mee-eters of ''open comedonen'' genoemd.
• Een mee-eter kan ook ontstaan in een afgesloten talgklieruitgang. Dit is een ophoping van talg en dode huidcellen. Dit zijn de ‘‘gesloten comedonen’’.
• Een pukkel is een rood bultje gevuld met huidcellen en vocht.
• Wanneer de Probionibacterium Acnes (bacterie die huidontstekingen veroorzaakt) actiever is, kan een puist ontstaan. De vaak pijnlijke, rode puist is gevuld met etter/pus.
• In ernstige gevallen kan door een toename van huiddikte en veranderingen in hormonen ''cysten'' worden veroorzaken. Dit een holte in de huid gevuld met ontstekingsvocht, huidcellen en afvalstoffen.

De huid hoeft niet altijd vetter te worden in de puberteit. Wanneer de huid aan de droge kant is ontstaan vaak ‘‘milia’’. Ook wel gerstekorrels genoemd. Dit zijn bolletjes talg in de huid die je niet gemakkelijk kan weghalen. Milia zitten namelijk in een vliesje.

3. Zwangerschap

Tijdens de zwangerschap treden er aanzienlijk veel lichamelijke veranderingen op, op gebied van de weerstand, stofwisseling, haargroei, zweetklieren, bloedvaten en de huid.  Sommige veranderingen in de huid komen zo vaak voor dat ze als ‘‘normaal’’ worden beschouwd. Hoogst waarschijnlijk zijn zij het gevolg van hormonale invloeden. De meeste van de huidveranderingen verdwijnen na de bevalling geleidelijk.

De belangrijkste huidveranderingen tijdens de zwangerschap zijn:

• Jeuk! Overal jeuk. Jeuk op de buik, jeuk op het behaarde hoofd en zelfs op de geslachtsdelen. Huidjeuk komt vaak voor in het derde trimester door oprekkende huid.
• Hyperpigmentaties komen bij 90% van de zwangerschappen voor en hangt samen met verschillende hormonen die pigment actiever kunnen maken. Tepels, oksels, dijen, geslachtsdelen en de mediaanlijn op de buik kunnen donkerbruin kleuren.
• Pigmentaties op het gezicht wordt ook wel ‘‘melasma’’ of ‘‘zwangerschapsmasker’’ genoemd. Door de toegenomen activiteit van pigmentcellen ontstaan sneller pigmentvlekken bij blootstelling aan zonlicht.
• Waar menig vrouw niet blij van wordt: ‘‘striae’’. Door het oprekken van de huid ontstaan scheuren in bindweefsel. Deze schade kan helaas nooit meer ongedaan worden gemaakt.

Veranderingen in de bloedvoorziening ontstaan door uitrekking, instabiliteit en woekering van bloedvaten.

• Bij twee derde van de zwangere vrouwen ontstaan rode verwijde vaatjes, oftewel ‘‘spider naevi’’, in het gezicht en in de hals. Doorgaans verdwijnen deze vaatjes 3 maanden na de bevalling.
• Meer dan de helft van de vrouwen heeft tijdens de zwangerschap last van vochtophopingen. ‘‘Oedeem’’ vormt zich voornamelijk rond de enkels (en voeten), handen en oogleden.
• Spataderen, ook wel ‘‘varices’’ genoemd, komen voor op de onderbenen bij 40% van de zwangere vrouwen als gevolg van verhoogde druk op de beenvaten.
• In enkele gevallen komen spataderen voor in het anale kanaal en spreken we van ‘‘hemorroïden’’, beter bekend als aambeien.

4. Menopauze

Strikt genomen wordt gesproken van de menopauze als een vrouw op middelbare leeftijd 12 maanden geen menstruatie meer heeft gehad. De menopauze begint meestal tussen de 45 en 55 jaar en duurt enkele jaren. Door een daling in het hormoon oestrogeen vinden enkele huidveranderingen plaats:

• Drogere huid
• Elasticiteitsverlies van de huid
• '‘Flushes’’, een plots opkomende vlekkerige roodheid in het gezicht

Het bezoeken van een huidtherapeut kan uitkomst bieden in het gebruik van passende huidproducten in de menopauze en het aanpakken van een droge huid met vlekkerige roodheid.

5. Oudere leeftijd

Huidveroudering is een geleidelijk proces wat uiteindelijk resulteert in wat wij ‘ouderdom’ noemen. Hoe je oud wordt, wordt bepaald door intrinsieke- en excentrieke factoren. Intrinsieke factoren zijn je genen, hier heb je geen invloed op. Op de excentrieke factoren heb je wel invloed. Denk aan roken, voedingspatroon en langdurige (onbeschermde) blootstelling aan zonlicht en zonnebankgebruik.

Typische kenmerken bij een oudere huid zijn:

• Naarmate de huid ouder wordt, wordt de huid steeds dunner. Het celdelingsproces gaat steeds trager. In tegenstelling tot een jonge huid, doet de oudere huid er gemiddeld 60 in plaats van 28 dagen over om compleet te vernieuwen.
• De afname van fibroblasten heeft een slappere en hangende huid tot gevolg. Zoals sommige mensen denken; dit komt niet door een water tekort!
• Rimpels worden veroorzaakt door veranderingen in de lederhuid. Het volume van de huid neemt af door een afnemende hoeveelheid collageen. Zonlicht vermindert  de nieuwe aanmaak van collageen. Naarmate de collageenbundels ouder worden, komen ze minder georderend in de huid te liggen. Ook het aantal elastinevezels neemt af.
• Een droge en schilferige huid, niet te verwarren met plekjes actinische keratose. Dit is een voorstadium van huidkanker. Lees hier meer over.
• Vale gele huidkleur door een verminderde doorbloeding en pigmentvlekjes door jarenlange opbouw van zonschade.
• En tot slot: weinig en grijze beharing

Meer informatie

Neem gerust contact met ons op indien u meer informatie wil ontvangen over een van de bovengenoemde huidafwijkingen. Voor het maken van een gratis intakegesprek kunt u ons bereiken op het nummer 088-9904422.